راهنمای تغذیه در بیماران مبتلا به هموفیلی
هموفیلی چیست؟
هموفیلی یک اختلال ژنتیکی نادر است که باعث اختلال در انعقاد خون میشود. بیماران ممکن است در صورت جراحت یا حتی خودبهخود دچار خونریزیهای طولانی شوند. تغذیه درست نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت استخوان، عضلات، پیشگیری از اضافهوزن، کاهش التهاب و بهبود کیفیت زندگی این بیماران دارد.
اهداف تغذیه در هموفیلی
- حفظ وزن مناسب (پیشگیری از فشار به مفاصل)
- تقویت استخوانها و عضلات
- پیشگیری از کمخونی
- کاهش التهاب و عوارض مزمن
- بهبود ترمیم بافتها پس از خونریزی یا جراحی
۱. وزن سالم = مفاصل سالم
اضافهوزن فشار زیادی به مفاصل وارد میکند، بهویژه زانو و مچ پا که در هموفیلی بیشتر درگیر میشوند. حفظ وزن ایدهآل باعث کاهش خطر خونریزیهای مفصلی میشود.
- رژیم غذایی متعادل و کمچرب
- پرهیز از خوردن بیشازحد فستفود، شیرینی، نوشابه، چیپس و تنقلات پرکالری
۲. ویتامین D و کلسیم برای استخوانها
هموفیلی میتواند باعث تحلیل استخوانها شود، بهویژه در کودکانی که تحرک کمتری دارند. برای پیشگیری از پوکی استخوان، مصرف کلسیم و ویتامین D ضروری است.
- شیر و لبنیات کمچرب
- ماست یونانی، دوغ کمنمک
- کنجد، بادام، کلم بروکلی، اسفناج
- ماهیهای چرب (مثل سالمون)
- نور آفتاب + مکمل ویتامین D در صورت تجویز پزشک
۳. آهن برای پیشگیری از کمخونی
خونریزیهای مکرر ممکن است منجر به کمخونی شود، بنابراین دریافت آهن کافی اهمیت دارد.
- گوشت قرمز کمچرب
- مرغ، تخممرغ
- عدس، لوبیا، نخود
- کشمش، شیره انگور، خرما
- همراه با ویتامین C (مثلاً لیمو ترش یا پرتقال) برای جذب بهتر آهن
۴. پروتئین برای بازسازی بدن
پروتئینها به ترمیم بافتها بعد از خونریزی یا جراحی کمک میکنند.
- گوشت کمچرب، مرغ، ماهی
- تخممرغ
- لبنیات کمچرب
- حبوبات
- ماست یونانی، شیر سویا
۵. غذاهای ضد التهاب
برای کاهش درد مفاصل و التهاب عمومی بدن، مصرف غذاهای ضدالتهاب مفید است.
- سبزیجات رنگی (کلم قرمز، فلفل دلمهای، هویج)
- میوههای تیرهرنگ (انار، توت، آلبالو)
- روغن زیتون بکر
- دانههای چیا، کتان
- ماهیهای چرب (اُمگا ۳)
- زردچوبه و زنجبیل در غذا
۶. مایعات کافی
برای حفظ گردش خون مناسب و کاهش غلظت خون، مصرف آب و مایعات مهم است. توصیه: ۸ لیوان آب در روز، آبمیوه طبیعی رقیقشده، آب سبزیجات.
۷. پرهیزهای غذایی مهم
- مکملهای حاوی ویتامین E زیاد (رقیقکننده خون)
- غذاهای خیلی شور (افزایش فشار به کلیهها و گردش خون)
- مصرف زیاد فستفود یا گوشت فرآوریشده
- مصرف بدون تجویز مکملهای گیاهی (مثل جینکو، سیر، زنجبیل زیاد)
۸. توصیههای ویژه برای کودکان هموفیلی
- تغذیه متنوع و مغذی برای رشد مناسب
- تشویق به فعالیت بدنی سبک و منظم
- مشورت با پزشک برای مکملها